Compliance post-COVID19

De lockdown als gevolg van Covid-19 was op zijn zachtst gezegd uitdagend. Een periode waar we nog lang van moeten herstellen, in de eerste plaats emotioneel en vervolgens economisch. Geschiedenis tot ver in de toekomst.

Inmiddels zijn we een aantal maanden verder en staat de deur naar een ‘unlocked’ samenleving weer bijna helemaal open. Etentjes en feestjes worden voorzichtig gepland en we ontmoeten onze collega’s weer. Terrasjes stromen vol en lokale ondernemers worden ruimhartig gesteund door uitgestelde aankopen alsnog te doen. Met z’n allen hebben we het er over hoe fijn het is dat we elkaar weer kunnen zien, vasthouden, in de ogen kijken.

Voelen

Maar als we eerlijk zijn was de gedwongen pas op de plaats in een aantal opzichten best welkom. We realiseerden ons hoe fijn die lege agenda’s waren, die etentjes hadden we toch eigenlijk niet zo nodig en voor dierbare vrienden kon er altijd wel tijd gemaakt worden door te wandelen, zoomen of bellen. We waardeerden de natuur meer, hadden oog voor vogels om ons heen en genoten van de schone lucht. En we bleken behoorlijk goed in het verzinnen van leuke alternatieve activiteiten zoals pingpongen op de keukentafel, het koken van gerechtjes die voorheen zo ingewikkeld leken en de achtertuin werd ingericht als bootcampterrein. Door dit kleine leven keerden we terug naar onze kern en ‘voelden’ we weer. Het bleek dat waarden als geborgenheid, respect en dankbaarheid weliswaar diep in ons verstopt, maar nog zeker niet uitgedoofd waren.
Nu het publieke leven zich weer bijna volledig heeft hervat gaan we meemaken of we trouw blijven aan deze waarden. Ieder van ons kan nu opnieuw keuzes voor de toekomst maken. En natuurlijk kunnen we elkaar inspireren en stimuleren om het ‘juiste’ te doen. De roep om verantwoordelijker met onze leefwereld om te gaan is tijdens de coronacrisis gegroeid. Burgers willen een steentje bijdragen maar verwachten dat ook van overheden en ondernemingen.

Ethiek en ondernemen

Deze begrippen worden niet altijd in één adem genoemd. Maar de publieke steun om ook ondernemers te dwingen na te denken om verantwoordelijk te ondernemen (corporate social responsibility) groeit razendsnel. Onder druk van aandeelhouders, de kapitaalmarkt, cliënten of politiek wordt al geruime tijd van internationaal opererende ondernemingen verlangd dat ze aantonen ethisch te handelen. Zij moeten de hele leveringsketen transparant maken (due dilligence) om reputatieschade en daaruit voortvloeiende financiële schade te voorkomen. Internationaal worden de ethische regels voor het bedrijfsleven steeds verder aangescherpt. In landen als Zwitserland, Frankrijk, Duitsland zien we de tendens om bedrijven en alle gelieerde entiteiten vergaand verantwoordelijk te maken voor schendingen van mensenrechten en milieuwetten. Deze trend lijkt ook door Brussel te worden opgepakt.

Over onderwerpen als kinderarbeid, schrijnende arbeidsomstandigheden, uitbuiting, illegale houtkap, dumping van chemisch afval zijn we het wel eens: dit kan echt niet meer. Helaas is het toch nog steeds aan de orde van de dag. Maar ook als het gaat om het overtreden van andere ethische normen zijn burgers steeds minder tolerant. Het publieke debat gaat steeds vaker over het ideaal van een duurzame economie waarbij er gezocht wordt naar een balans tussen economische doelstellingen (Profit) met sociale (People) en ecologische randvoorwaarden (Planet). Denk aan het inzetten van mensen met een arbeidsbeperking, het terugdringen van de afvalberg of het overeind houden van zakenpartners door hen tijdelijk ruimere betalingstermijnen te gunnen. De Covid-19-crisis laat zien dat onze huidige geglobaliseerde economie onhoudbaar is en het de meest kwetsbaren in onze toeleveringsketens onnodig in de problemen brengt. Mochten ondernemers niet intrinsiek gemotiveerd zijn om daar iets aan te doen dan zijn zij door de crisis hopelijk overtuigd geraakt dat de hele keten zo sterk is als de zwakste schakel. Dit maakt de hele economie kwetsbaar en onderstreept de noodzaak om over te gaan naar schonere, eerlijkere en minder kwetsbare bedrijfsmodellen.

Compliance nuttig?

Hoewel veel ondernemingen het op dit moment zwaar hebben is het vooral nu van belang dat ethiek voor winst gaat. Een uitgelezen moment voor ondernemers om het voortouw te nemen en een post-corona businessmodel te ontwikkelen. Een duurzame bedrijfsdoelstelling kweekt niet alleen goodwill maar maakt u ook een aantrekkelijke business-partner. Dit zal uiteindelijk resulteren in economische voordelen als hogere beurskoersen, toename van lange termijn waarde en een betere toegang tot nood- en kapitaalfondsen. Bedrijven hebben sterk ethisch leiderschap nodig om deze beslissingen snel, daadkrachtig en transparant te nemen. In samenwerking met de board kan een compliance of integrity officer hierin een belangrijke rol spelen. Er zijn momenteel enorme veranderingen gaande in de manier waarop financiële instellingen werken en in de verwachtingen van regelgevers en toezichthouders. Het is de taak van de compliance officer om daarbij de regie te voeren, risico’s te beheersen en in samenspraak met het management de juiste koers te bepalen. Het is verleidelijk om ad hoc beslissingen te nemen om de gevolgen van de crisis op korte termijn te repareren. Verstandiger is het om nu te investeren in een duurzaam businessplan met een fundamentele rol voor compliance als een van de pijlers van uw organisatie. Niet alleen leidt dit uiteindelijk tot een prettiger leefwereld en een crisisbestendige economie, ook uw onderneming zal meer gewaardeerd worden door uw klanten.

Wij zijn benieuwd wat uw onderneming doet om de risico’s van het coronavirus te mitigeren voor medewerkers en cliënten. Wat zijn de moeilijkste beslissingen die u heeft moeten nemen? Welke crisis management strategie werkt(e) goed voor uw bedrijf? Benieuw naar uw commentaar.

Regien Haarbosch